Przeciętny rolnik z Warmii i Mazur, to milioner - rośnie wartość gruntów rolnych

Przeciêtny rolnik z Warmii i Mazur, to milioner - ro¶nie warto¶æ gruntów rolnychFot.
Przeciêtny rolnik z Warmii i Mazur, to milioner - ro¶nie warto¶æ gruntów rolnychFot.

Prawie 1,1 mln zÅ‚otych – tyle warte sÄ… grunty przeciÄ™tnego gospodarstwa rolnego w województwie warmiÅ„sko-mazurskim. Powód? Gospodarstwa sÄ… tam duże, a ziemia od lat drożeje – także przez turystów. Znacznie skromniej jest na Podkarpaciu i w MaÅ‚opolsce.

GUS podaÅ‚ wÅ‚aÅ›nie informacje o tym ile pÅ‚acono w Polsce za grunty orne w ubiegÅ‚ym roku. Chyba nikogo nie powinno dziwić, że ziemia zdrożaÅ‚a. Zaskoczeniem może być jedynie to, że pod koniec 2020 roku za hektar trzeba byÅ‚o pÅ‚acić o trochÄ™ ponad 5% wiÄ™cej niż przed rokiem. PrzeciÄ™ta cena to już 42,7 tys. zÅ‚ za ha – wynika z szacunków HRE Investments uwzglÄ™dniajÄ…cych ceny transakcyjne i jakość sprzedawanych dziaÅ‚ek.

Popyt na działki wzrósł jak nigdy wcześniej

To oznacza, że w trakcie epidemii wzrosty cen ziemi przyspieszaÅ‚y. Pod koniec ubiegÅ‚ego roku byÅ‚y aż dwa razy szybsze niż w momencie rozpoczÄ™cia epidemii. Wciąż ubiegÅ‚oroczny wynik wydaje siÄ™ jednak niewysoki. Przecież w 2020 roku Polacy nie szczÄ™dzili pieniÄ™dzy, aby kupić dziaÅ‚ki – czy to budowlane, czy rekreacyjne, czy leÅ›ne, czy to rolne wÅ‚aÅ›nie. NiedÅ‚ugo po wybuchu epidemii, w każdej z tych kategorii popyt gwaÅ‚townie wzrósÅ‚. Gdyby wziąć pod uwagÄ™ dane za okres od kwietnia do grudnia, to okazaÅ‚oby siÄ™, że zainteresowanie dziaÅ‚kami byÅ‚o w 2020 roku o kilkadziesiÄ…t procent wyższe niż w analogicznym okresie 2019 roku.

Oprócz normalnego popytu ze strony rolników, na rynku znowu bardziej aktywni byli inwestorzy i „miastowi”, którzy po prostu chcieli kupić jakÄ…kolwiek dziaÅ‚kÄ™, aby móc na niej odetchnąć od ograniczeÅ„ nakÅ‚adanych przez rzÄ…d. Nie wykluczone wiÄ™c, że efekty tej mody bÄ™dziemy jeszcze obserwować w danych za kolejne kwartaÅ‚y. Z drugiej jednak strony ten dodatkowy popyt powinien siÄ™ wyczerpywać wraz z tym jak – miejmy nadziejÄ™ – epidemia bÄ™dzie przemijać, a my bÄ™dziemy wracać do normalnoÅ›ci. Już samo otwarcie hoteli powinno część potencjalnych kupujÄ…cych zniechÄ™cić do poszukiwaÅ„.

Najdrożej w Wielkopolsce i na Kujawach

Trzeba przy tym mieć świadomość, że ceny ziemi w Polsce są bardzo zróżnicowane. I tak najwięcej za hektar zapłacimy w kujawsko-pomorskim (prawie 55 tys. zł) i wielkopolskim (prawie 60 tys. zł). Dla porównania w województwach: zachodniopomorskim, świętokrzyskim czy podkarpackich ziemia jest około dwa razy tańsza. Średnia cena transakcyjna nie przekracza tam 30 tys. zł za ha.

W poszczególnych województwach mamy też do czynienia z różnym poziomem rozdrobnienia gospodarstw. I tak na przykład na Podkarpaciu czy Małopolsce, przeciętny gospodarz ma mniej niż 5 hektarów ziemi, podczas gdy w województwie zachodniopomorskim czy na Warmii i Mazurach przeciętny gospodarz dysponuje areałem nawet 4-6 razy większym.

W efekcie ziemia statystycznego rolnika z Warmii i Mazur może być warta ponad milion złotych. Oczywiście w praktyce zależy to od wielu czynników, ale tak przynajmniej sugerują oficjalne średnie. Przy tym nie bez znaczenia dla takiego wyniku jest fakt, że te akurat tereny są szczególnie popularne wśród mieszkańców dużych miast. Pewnie też dlatego w warmińsko-mazurskim przeciętny hektar zdrożał od końcówki 2004 roku (wcześniejszych danych nie posiadamy) o ponad 800%. Dla porównania średnia dla całego kraju, to w tym samym okresie około 590%.

Sporo warte sÄ… też grunty, na których gospodarujÄ… rolnicy z opolskiego, pomorskiego czy kujawsko-pomorskiego. Tam ziemia statystycznego gospodarza może być warta ponad 900 tysiÄ™cy zÅ‚otych. Na tym tle skromnie wyglÄ…da wartość dziaÅ‚ek skÅ‚adajÄ…cych siÄ™ na przeciÄ™tne gospodarstwo w województwach: Å›wiÄ™tokrzyskim, maÅ‚opolskim czy podkarpackim. Ich przeciÄ™tnÄ… wartość można szacować na od 140 do 172 tysiÄ™cy zÅ‚otych – oczywiÅ›cie znowu tyle sugeruje statystyka mimo, że na tym terenie znajdziemy zarówno skromne zagrody jak i potężne gospodarstwa liczÄ…ce setki czy tysiÄ…ce hektarów.

Ziemia nie jest dla każdego

Zanim ktoś ruszy na podbój rynku gruntów rolnych musi mieć świadomość, że obowiązują tu bardzo poważne regulacje. Nabywcami ziemi rolnej mogą być przede wszystkim rolnicy indywidualni. Pod tym pojęciem rozumie się osoby, które samodzielnie gospodarują i mieszkają w okolicy posiadanych działek przez co najmniej 5 lat. Z drugiej strony ustawa stawia dodatkowy warunek, aby taki rolnik nie miał więcej niż 300 hektarów.

Od koÅ„cówki 2019 roku osoby nie bÄ™dÄ…ce rolnikami mogÄ… kupować dziaÅ‚ki rolne o powierzchni mniejszej niż hektar. Na terenie administracyjnym miast wprowadzono możliwość zakupu nieograniczonej liczby dziaÅ‚ek – o ile żadna z nich nie ma hektara. Poza granicami miast - jeÅ›li ktoÅ› kupi - nawet w kilku transakcjach - Å‚Ä…cznie wiÄ™cej niż 1 ha gruntów rolnych, to bÄ™dzie w rozumieniu ustawy zobowiÄ…zany prowadzić powstaÅ‚e w wyniku zakupu ziemi gospodarstwo rolne. JeÅ›li tego nie zrobi, KOWR (Krajowy OÅ›rodek Wsparcia Rolnictwa) ma prawo odkupić ziemiÄ™ po cenie rynkowej.

Jest jeszcze jedna ważna regulacja – posiadacz gospodarstwa musi samodzielnie gospodarować na kupionych hektarach i nie może ich sprzedać przed upÅ‚ywem 5 lat. Takie transakcje sÄ… dopuszczone tylko po uzyskaniu specjalnego pozwolenia od szefa Krajowego OÅ›rodka Wsparcia Rolnictwa.

Jak obliczyliśmy przeciętną wartość hektara?

Pod uwagÄ™ bierzemy ceny transakcyjne gruntów ornych, które co kwartaÅ‚ publikuje GUS. UrzÄ…d okreÅ›la przy tym ceny w zależnoÅ›ci od przydatnoÅ›ci rolniczej gruntu. DziÄ™ki temu możliwe jest okreÅ›lenie ceny przeciÄ™tnego hektara na danym terenie z uwzglÄ™dnieniem zasobów ziemi o różnej przydatnoÅ›ci rolniczej na terenie województw i w skali caÅ‚ego kraju. Tym samym stworzona przez nas miara czyÅ›ci Å›rednie ceny obliczane przez GUS dla caÅ‚ego kraju o wpÅ‚yw tego, że akurat w danym kwartale dużo sprzedano ziemi sÅ‚abej - co obniżaÅ‚oby przeciÄ™tnÄ… cenÄ™ transakcyjnÄ… dla Polski - lub odwrotnie – wziÄ™ciem cieszyÅ‚y siÄ™ żyzne gleby, co powodowaÅ‚oby, że rosÅ‚aby Å›rednia cena transakcyjna raportowana przez urzÄ…d.

Ważne informacje